Vorige maand is in deel 1 van ons artikel stilgestaan bij één van de onderdelen in de nieuwe Wet toekomst pensioenen (Wtp) te weten: evenwichtigheid. Daarbij zijn onder andere de link met de handreiking van de Minister van Sociale zaken en de kracht van het door ons ontwikkelde model om bestuursbesluiten op evenwichtigheid te toetsen aan bod gekomen.

In deel 2 gaan wij nader in op de wijze waarop dit model kan worden toegepast in de praktijk, waarbij het vooral als ondersteuning dient om te komen tot waardevolle discussies op het gebied van evenwichtigheid van een voorgenomen besluit. Deze aanpak hebben wij succesvol getoetst met een praktijkcasus.

Praktijkcasus

Alvorens ons model te gebruiken dient er een voorgenomen besluit vastgesteld te worden dat getoetst moet worden aan evenwichtigheid. In de praktijkcasus is dit model toegepast op een voorgenomen besluit ten aanzien van indexatie per 1 januari 2024. Om dit besluit te toetsen zijn eerst de invalshoeken gekozen en de groepen van belanghebbenden. Deze zijn om praktische redenen gekozen door het bestuursbureau en dienen bevestigd te worden door het bestuur. Aan de individuele bestuursleden is gevraagd om eerst de verschillende invalshoeken (o.a. perceptie deelnemer, overgang wtp & kortingen in het verleden) te wegen en ook de groepen van belanghebbenden. Vervolgens is aan hen verzocht om op basis van een ordinale 5-puntsschaal, conform de handreiking van Sociale Zaken, de invalshoeken en groepen te scoren. Alle informatie wordt samengevoegd in ons model op basis waarvan wij het overall resultaat kunnen bepalen voor het gehele bestuur en inzicht krijgen in de verschillende wegingen en scores per bestuurslid.

Discussie in een interactieve sessie

Nadat alle resultaten en verschillen door ons in kaart zijn gebracht kunnen wij in een interactieve sessie stap voor stap deze (anoniem) bespreken. Niet alleen geven wij een samenvatting van het overall resultaat maar maken wij inzichtelijk aan het bestuur wat het resultaat is van de gekozen weging per invalshoek. Daarbij wordt in de sessie expliciet duidelijk welke prioriteit wordt gesteld aan de verschillende invalshoeken en wat de eventuele gevolgen hiervan zijn. Aansluitend doen wij hetzelfde met de groepen van deelnemers, zodat duidelijk wordt welk prioriteit het bestuur hecht aan de diverse groepen in het kader van het indexatie besluit. De effecten hiervan gecombineerd met de toegekende scores leveren het overall resultaat op: een eerste indicatie op een acceptabel besluit of niet. Vervolgens wordt per invalshoek ingegaan op de spreiding van de gewichten over de invalshoeken, groepen belanghebbenden en scores van alle bestuursleden naast elkaar. Dit levert interessante en relevante discussies op waarbij inzichten met elkaar worden gedeeld en de overwegingen van de verschillende bestuursleden eveneens gedeeld worden. Daarbij is het zeker niet de bedoeling om te komen tot unanieme besluiten, juist verschillen van mening en open discussies leiden tot groter inzicht en daarmee verbetering van de kwaliteit van de uiteindelijke besluitvorming.

Evenwichtig of niet

Aangezien evenwichtigheid een open norm is en een complex vraagstuk, is niet 1-1 een vertaalslag te maken vanuit de discussies in een sessie naar de conclusies en besluit. Via het BOB¹-model kan het bestuur met de beeld- en oordeelsvorming overgaan tot vastlegging van de conclusies uit het dialoog in deze fasen. Vervolgens kan op basis van deze vastlegging het besluit worden genomen nadat duidelijk is dat het bestuur als geheel zich herkent in het geheel van resultaten, overall resultaat en bijbehorende conclusies.

Conclusie

Om eenvoudig, gestructureerd en herhaalbaar een voorgenomen besluit te toetsen heeft Milliman een model ontwikkeld waarmee kan worden onderbouwd waarom een besluit wel of niet als evenwichtig kan worden beschouwd. Door zaken die impliciet worden verondersteld expliciet te maken in open discussies wordt via het BOB- model meer inzicht verkregen waarbij uiteindelijk de kwaliteit van de besluitvorming toeneemt. Hiermee is het besluit beter onderbouwd en kan het besluit beter worden uitgelegd aan de betrokken stakeholders van uw pensioenfonds. De eerste reacties van bestuursleden zijn zeer positief.

Wilt u meer weten? Neem contact op met:

R.K. Sagoenie Actuaris AG en Managing Director bij Milliman Pensioenen

---

¹ Beeld-, Oordeels- en Besluitvorming (BOB)